Helaas ben ik in rap tempo door de zes afleveringen van The Walking Dead heen gejaagd. Het wachten is nu op oktober 2011, Halloween om precies te zijn, wanneer het tweede seizoen van start zal gaan. Of toch niet? Kan ik de dorst naar meer The Walking Dead stillen met iets anders? Onlangs ging ik voor mezelf op zoek naar de rode draad door veel van mijn interesses, en dit is wat ik vond.
(Dit bericht verscheen oorspronkelijk op 30 december 2010.)
Post-apocalyptisch
Zombiefilms en -series zijn dan wel leuk en aardig, het bleek niet de voornaamste factor in mijn interesse voor The Walking Dead. Het was wel het aspect dat me naar de film toe trok, en ook een van de weerhaken die de serie in korte tijd door me heen boorde, maar niet het zwaarste anker. Die titel ging naar het genre van de serie: post-apocalyptische fictie.
In het kort komt het er op neer dat een post-apocalyptisch product een wereld schetst waar de gevestigde orde door een of andere manier omver is geworpen. Dat kan een zombie-invasie zijn zoals bij The Walking Dead het geval was, of een fictieve toekomst waarbij de wereld voorgoed veranderde door een nucleaire oorlog tussen de Verenigde Staten en China, zoals in de Fallout-reeks. De mensheid, of beter gezegd wat daar nog van over is, moet opnieuw beginnen met de opbouw van de maatschappij, of probeert nog te redden wat er te redden valt van wat er eens was.
Eenzaamheid
De eenzaamheid die je vaak in dit genre tegenkomt is de eenzaamheid van de protagonist, die min of meer alleen is, of alleen tussen bijvoorbeeld zombies of zieken. Hoofdrolspeler van The Walking Dead, Rick Grime, is zo goed als alleen in een wereld voor hersenlozen. Als we ons even tot het filmdoek wenden zien we eenzelfde eenzaamheid in bijvoorbeeld I Am Legend en Children of Men. De speler in Fallout 3 enFallout: New Vegas loopt door een verlaten Amerika, waar de overgebleven mensen ook nog eens verdeeld zijn in groeperingen en facties. Als er iets een onderliggend kenmerk is van post-apocalyptische fictie, dan is dat wel eenzaamheid.
Ik ontdekte dat de kenmerkende eenzaamheid in het nauwe post-apocalyptische genre verder ging dan dit genre. Dat wat me aantrok in allerlei media was niet post-apocalyptiek, maar de eenzaamheid. Mijn allereerste game waar ik helemaal in werd gezogen was Tomb Raider (ik ben met deel één begonnen, van de Twilight-schijfjes van mijn neef). Die games kenmerkten zich door datzelfde gevoel van eenzaamheid: Lara alleen tegen een wereld vol aardse en minder aardse vijanden, alleen tegen de wereld en de elementen. Kamer op kamer was er zelden een ziel te bekennen. Je was alleen, en dat sentiment kwam goed naar voren.
Zelfontdekking
Je zou je kunnen afvragen waar zo’n conclusie goed voor is. Wat heb je eraan te weten dat de eenzaamheid die post-apocalyptische fictie kenmerkt jou aanspreekt? Heel simpel: zelfontdekking. Het blijkt maar weer dat als je lang genoeg door je hobbies of wat dan ook heen bladert je dingen ontdekt. Dat klinkt heel ruim, maar dat is het ook. Ik stuitte toevalligerwijs op een onderliggend motief van post-apocalyptische fictie dat verder bleek te gaan dan dat genre. Ik ontdekte als het ware een rode draad door mijn smaak.
Het praktisch nut hiervan is dat, omdat je precies weet wat je leuk vind, je op zoek kan gaan naar minder bekende werken binnen je favoriete genre. Het internet biedt de mogelijkheid te zoeken naar vanalles, ook obscure genres en interesses. Ik gok dat iedereen wel een soortgelijke rode draad heeft, gesponnen door en vervlochten tussen veel van zijn of haar geneugten.
Ik en eenzaamheid
Nu de volgende vraag, namelijk waar die liefde voor eenzaamheid vandaan komt. Om nu te zeggen dat ik een Einzelganger ben is overdreven – ik geniet van het gezelschap van vrienden en familie. Het is wel zo dat ik een enkelzijdige kant heb. Voor veel van mijn hobbies heb ik niemand nodig: ik schrijf alleen, ik teken alleen, ik game alleen, ik luister muziek alleen, en ik lees alleen. Veel TV en films kijk ik alleen, alhoewel ik gezelschap daarbij prettig vind en dan met name discussies tijdens en na het kijken. Eenzaamheid is al vanaf de kleuterklas een rode draad, niet alleen door de dingen die me plezieren, maar ook door mijn leven zelf.
Ik wil hiermee niet zeggen dat iedereen zijn favoriete TV-series, films en games binnenstebuiten moet keren. Wat ik wil zeggen is dat de kenmerken van onze hobbies en de dingen waar we ons mee omringen meer zijn dan enkel prettig tijdverdrijf. We zijn er niet voor niets naartoe getrokken; we herkennen er onbewust dingen van onszelf in, en daarom waarderen we het zo. Veel van menselijk plezier is vertrouwdheid, en wat is er nu vertrouwder dan onze eigen karakteristieken? Het bleek dat mijn onderzoekje naar post-apocalyptische fictie weer iets nieuws over mezelf blootlegde. Het kennen van je innerlijke werking is verhelderend, verduidelijkend en geeft bovenal een gevoel van zelfkennis. Je zou er als lezer goed aan doen ook eens een kijkje bij jezelf binnen te nemen.
Stijn schrijft 